انواع دستگاه های مخصوص قابل استفاده در چاپخانه افست

با توجه به رشد هر روزه دنیای چاپ بخصوص چاپ چهاررتگ یا همان چاپ افست پرینت و فاصله گرفتن محل تامین نیازهای مربوط به چاپخانه افست دستگاه‌های مختلفی برای هر کدام از این نیازها ساخته می‌شود. جدای از تفاوت در نوع و محل استفاده از دستگاه‌های مختف در صنعت چاپ باید به این موضوع نیز اشاره کرد که این دستگاه‌ها در بسیاری از موارد با هم همپوشانی دارند و اکثر اوقات دستگاه‌های مختلف و روش‌های مختلف چاپ توان انجام کارهای مختلف را دارند ما با توجه به صرفه و محل نیاز و متریال مورد استفاده در هر پروژه سیستم چاپ تعیین می‌شود.

برای مثال برای چاپ با تیراژ و سرعت خیلی بالا (مثل روزنامه) از یک نوع چاپ بخصوص (رول) استفاده می‌شود در حالیکه برای تیراژ‌های پایین و اندازه کوچکتر از یکی دیگر از دستگاه‌های خانواده افست به نام GTO استفاده می‌شود. در این مقاله تلاش می‌کنم به برخی از این دستگاه‌ها که امروز مراجعه بیشتری به آنها می‌شود را خلاصه وار توضیح دهم.

چاپخانه افست شیت فد

چاپ افست شیت-فد

نام چاپ افست از تکنیک مربوط به آن گرفته شده است. در این نوع از چاپ که عمومی ترین حالت آن است جوهر از یک صفحه لاستیکی عبور و به سطح فلزی مخصوص چاپ و بعد از آن بر روی کاغذ منتقل می‌شود.

در این نوع از چاپ از روش لیتوگرافی استفاده می‌شود. در روش چاپ با فرایند لیتوگرافی برای انجام امور چاپ از ورق‌های آلومینیومی (معمولا) به نام زینک یا پلیت استفاده می‌شود. پلیت‌ها در مراکز لیتوگرافی و از فایل طرح‌های آماده چاپ به دست می‌آیند.

بر روی پلیت بخش‌های تیره نشان دهنده مقدار رنگی (جوهر) است که بر روی کاغذ چاپ می‌شود. (تصویر 1) به این معنی که اگر تیرگی روی پلیت صد در صد باشد رنگ مربوطه (CMYK) به طور 100 درصد چاپ می‌شود و هر چقدر این تیرگی کمتر شود به همان نسبت رنگ (جوهر) کمرنگ تر بر روی کاغذ چاپ می‌شود.

سیستم چاپ افست بر روی کاغذ، مقوا، پلاستیک و یا سایر مواد قابل استفاده است اما الزاما باید دارای سطح مسطح و صاف باشد.

انواع دستگاه چاپ افست از نظر اندازه
انواع دستگاه چاپ بر اساس بزرگترین اندازه ای که امکان چاپ آن را دارند نامگذاری می‌شود. این اندازه‌ها از استانداردهای جهانی این صنعت تبعیت می‌کنند و می‌توان گفت که در همه جای دنیا ثابت و یکدست هستند. همچنین در نظر داشته باشید مقیاس نامگذاری بر اساس حداقل اندازه استاندارد «ورق» گفته می‌شود؛ و کوچکترین اندازه این مقیاس 35*50 سانتی متر است که به آن یک ورقی گفته می‌شود.

دستگاه چاپ افست: GTO

ماشین چاپ یک ورقی به نام GTO شناخته می‌شود. GTO اختصار اصطلاح Grosser Tiegel Offset می‌باشد که به معنی «جبران هزینه‌های بزرگ» (اصطلاح آلمانی) است. از دیگر اندازه‌هایی که توسط این دستگاه چاپ می‌شود می‌توان به 25*35 سانتی متر اشاره کرد که به آن «نیم ورقی» گفته می‌شود. چاپ با دستگاه GTO کم هزینه ترین و بهترین گزینه برای چاپ افست در تیراژ پایین (تا 5000 برگ) می‌باشد.

دستگاه چاپ افست GTO

دستگاه چاپ افست: 2 ورقی

دستگاه چاپ با اندازه سیلندر 50*70 سانتی متر دستگاه 2ورقی نام دارد. این اندازه از دستگاه به مراتب از سایر دستگاه‌های موجود در بازار «ایران» بیشتر است چرا که تقاضای چاپ در این اندازه به مراتب بالاتر از سایر اندازه‌هاست. همچنین هزینه و سرعت و کیفیت چاپ با این دستگاه‌ها نیز باعث مراجعه بیشتر به چاپخانه هایی با این نوع دستگاه می‌باشد. کاغذهایی با اندازه60*45 سانتی متر که یک ونیم ورقی گفته می شوند نیز با این دستگاه چاپ می شود.

دستگاه افست شیت فد 2 ورقی

دستگاه چاپ افست: 4.5 ورقی

به اندازه 70*100 سانتی متر 4.5 ورقی گفته می‌شود. در حال حاضر به طور مرسوم بزرگترین اندازه برای چاپ افست می‌باشد. پروژه‌هایی که تیراژ یا اندازه بالاتری دارند را با این دستگاه چاپ می‌کنند. از لحاظ کیفیت بسته به نوع دستگاه و مدل چندان تفاوتی با 2ورقی ندارد اما در کل هزینه نگهداری و چاپ با آن بیشتر است.اندازه کاغذ 60*90 سانتی متر نیز با این دستگاه چاپ می شود.

دستگاه چاپ افست رول (وب-فد)

عمده ترین تفاوت چاپ افست رول-فد و شیت-فد در نوع تغذیه کاغذ دستگاه است. در چاپ شیت از کاغذهای برش خورده با اندازه‌هایی که توضیح دادم استفاده می‌شود و در چاپ رول کاغذ به صورت رول‌های پیوسته وارد دستگاه می‌شود که معمولا حدود ده تن وزن دارند. جدای از این تفاوت، در سرعت و هزینه چاپ و البته کیفیت خروجی چاپ نیز تفاوت‌های عمده ای بین چاپ رول و شیت وجود دارد.

چاپخانه افست رول فد

چاپ رول در سرعت بالا می‌تواند تا 60هزار نسخه در ساعت خروجی چاپی از فرم مربوط به خود داشته باشد در حالیکه در چاپ شیت این سرعت معمولا امکان چاپ بیش از 12هزار نسخه را ندارد. البته این را هم باید در نظر گرفت که قطعا کیفیت چاپ در دستگاه شیت به مراتب بالاتر از چاپ رول هست و به همان نسبت مقدار کاغذی که برای تنظیم رنگ استفاده می‌شود و معمولا دور ریخته می‌شود در چاپ شیت بسیار کمتر از چاپ رول است.

در چاپ شیت معمولا دو روی کاغذ با هم چاپ نمی شود. چون عموما دستگاه‌های چاپ شیت 4 رنگ هستند و این تعداد برج رنگ برای چاپ یک روی کاغذ استفاده می‌شود و دستگاه‌های با 8 برج رنگ که امکان چاپ دو روی کاغذ را به صورت همزمان دارند هزینه بسیار بالایی دارند و تنظیم رنگ در آنها به سختی انجام می‌شود و به طور کلی مقرون به صرفه نیست. اما درچاپ رول الزاما دو روی کاغذ به صورت همزمان چاپ می‌شود به این دلیل که یک دستگاه چاپ رول تنها عملیات چاپ را انجام نمی دهد. بلکه عملیات چاپ – خشک کنی – تا کردن کل پروژه به صورت همزمان انجام می‌شود.

هزینه چاپ با دستگاه رول و شیت هم تفاوت بسیاری با هم دارد. چاپ رول برای پروژه‌های با تیراژ بالا (بالای 20 هزار) و استفاده از کاغذهای نازک تر بسیار به صرفه است در حالیکه چاپ شیت بهترین قیمت را در تیراژ 5000 برگ داراست.

واژه‌های مورد نیاز:
CMYK : چهار رنگی اصلی چاپ افست می‌باشد که معمولا تمام رنگ‌ها با ترکیب آنها به دست می‌آید. هر حرف اختصار یک رنگ است. Cyan: آبی فیروزه ای Magenta: قرمز ارغوانی Yellow: زرد KeyColoe: رنگ کلیدی که معمولا مشکی (Black) در نظر گرفته می‌شود.